O taśtakach, hesztakach i inszych...

Pisalim tu już o tem, jako się wzajem ludzie z krain różnych zwali. Dziś zasię gwarzyć przyjdzie o tych, co dla jakiego inszym osobliwego na konie wołania, ode słów tych miana dostali...

  Wystaw sobie, Czytelniku Miły, czasów gdy do obcego nieufność zakorzeniona zbraniała się nadto chyżo spoufalać, tedy jako się gdzie ciżba ludzka kupiła, czy to za jarmarku sprawą, czy też zwyczajnie na gościńcu ludziom jadącym z naprzeciwka się mijać przychodziło, zawżdy najsamprzód się wielce bacznie sobie wzajem przyglądano. O toż szło, by po ubiorze może jakiem odmiennem, luboż konia sposobie przyprzęgania rozpoznać obcych, a możebne, że i takich, co się ich wystrzegać szło... Skoro się zatem ze sobą nie gwarzyło wiele, tedy i czestokroć jedynemi słowami, które od obcego słyszeć było, to jak na konia wołał... ano i jeślić wołanie owo odmienne od powszechnie w danej okolicy zażywanego, tedy często i za śmiechu powód było, a zatem i za miano onym obcym nadane...

   I tak w Wielgiej Polszcze, nad Wartą ludzi między Nowym Miastem a Pyzdrami siedzących (osobliwie po wioszczynach jak Orzechowo, Czechowo, Pogorzelice*), t a ś t a k a m i zwali, dla tej przyczyny, że powożąc i lejce k'sobie ściągając taśta-taśta wołali. W Małej Polszcze, w pasie ziemi wpodle Olkusza ku Gotkowicom i Skale idącem żyli p i c h a c z e, przezwani tak od sąsiadów, co im się wielce ucieszne wołanie piiiicha  zdało, którem tamci konie poganiali.  Podobnego wołania wpodle Siewierza słychać, aleć tam mi nic o tem nie wiedzieć, by kto tak tubylców zwał.

   Lublina dzisiejszego dzielnic, a wsi dawnych Dziesiąta, Wrotków ode słowa hecia, naturaliter h e c i a k a m i wołali... H e s z t a k a m i Ukraińcy Poleszuków zwali od wołania tamtych heta, heszta (na prawo, na lewo), za coż tamci im się rewanżowali, s e k a ł a m i onych zwąc (od powszechności słówka "se" zażywania), co już nijakiego z końmi odniesienia nie miało...

_________

*dziś Orzechowo, Czeszewo i Pogorzelica