Świętuje 9 Pułk Ułanów Małopolskich...:)

Święto 9 pułku Ułanów Małopolskich w rocznicę ostatniej wielkiej kawaleryjskiej batalijej w Europie: boju pod Komarowem w 1920,  gdzie Budionnego pogromiono i słynnej "Konarmii" precz ku wschodowi pognano... Godniejsze mojego pióro i tejże bitwy i Pułku dzieje  już opisało, tedy z pokorą odsyłam:
http://www.kawaleria.marcin-lewandowski.xip.pl/9pul.php
  Komu przy tem ciekawo militarnych aspektów luboż i tej szczególnej kawaleryjskiego wojowania formy, zagonami zwanej, to i do szczegółów zagonu na Koziatyń upraszam:)
  Wszytkim zasię przygarść opowieści o życiu pułkowem w Międzywojniu, boć o tem Imć Lewandowski nie nadto wiele prawił... Przybywającym do pułku młodym podporucznikom z Grudziądza komunikowano, że dowódca jest dla bujnej młodości wyrozumiały wielce, przecie nie toleruje długów, pijaństwa i jakichbądź umizgów do żon kolegów oficerów. Jeden z owych młodzianków spominał, jako w niedziel nieledwie parę po przybyciu, znagła do raportu wezwany, stawił się "pa prikazu szikarnyj":) , wygolony "na milimetr pod skórą":), z szablą lśniącą nieledwie do białości, butami wyglansowanemi "na lustro" i mundurem jak na paradę. Pułkownik Pomiankowski* wejrzał nań, podumał chwilę i jakiego papiera na biurku ukazując, rzekł był, że się nań jaka panna skarży, iż ją w parku zaczepiał.
  Porucznik struchlał, najgorszego się spodziewając, po czem pułkownik dodał:
- Panie poruczniku, gdy ja byłem w pana wieku, to mnie zaczepiały... Odmaszerować!
   W pułku niezwykłą czcią postać dowódcy pierwszego otaczano, takoż i inszych bohaterów pułkowych poległych. Koń majora Dunin-Borkowskiego Selim, cudowny anglo-arab kasztanowej maści o złocistem połysku, przez czas długi był koniem służbowym dowódców kolejnych, a poważaniem się takiem cieszył, że go bez kantara trzymano w otwartem boksie, tedy Selim sobie po całych koszarach spacerów urządzał, dbając by trawniki i klomby nie nadto zarastały:)) Insza rzecz, że był to koń wielkich sportowych talentów, moc nagród dla pułku zdobywający w zawodach rozlicznych. Z końcem lat dwudziestych przestano go siodłać, okrom jednego razu w roku, właśnie na święto pułkowe, gdy na niem dowódca kolejny defilady odbierał. W 1938 i tego poniechano, by weterana nie męczyć, a święta w 1939 Selim już nie doczekał. Padł w czerwcu ze starości, co u konia 30-letniego nibyż nie dziwne, przecie wiarusy pułkowe złego w tym znaku widziały...:((
   Za dowództwa pułkownika Komorowskiego (późniejszego dowódcy AK - jenerała "Bora") w latach trzydziestych się przyjął zwyczaj taki, że przychodzący nowy oficyjer  dla kasyna fundował srebrnego pucharka (szampanki) z grawerowanemi: nazwiskiem własnem i datą przybycia. Odchodzącemu koledzy takiegoż samego fundowali z datami przybycia i odejścia tudzież podpisami żegnających. Dwanaście takich samych pucharków z nazwiskami (w złocie bitemi) poległych w wojnie z bolszewikami oficyjerów na balach pułkowych i kolacyach uroczystych stawiano zawżdy napełnionych pośrodku stoła, przy czem zawżdy kto tam sekretnie zważał, by nijaki gość, jakiżby znamienity nie był, po nie nie sięgnął... 
   Trembowla, w której pułk stacyonował, dawała oficyjerom jeszcze i jednej arcyegzotycznej rozrywki, mianowicie prób wjechania konno na mury trembowlańskiej twierdzy**. By tegoż dokazać, byłoż trza konia mieć okrutnej zręczności i odwagi niemałej, rzekłbym że konia o duszy prawdziwie rogatej: ułańskiej:))... takoż i samemu mieć zdolności jeździeckich extraordynaryjnych... Dowódcy tegoż bynajmniej nie pochwalali, bo nader łacno było przy tem nie zwyczajno karku jeno skręcić, ale i z siebie i z konia jednej miazgi uczynić runąwszy z kilkudziesięciu metrów, przecie było kilku, coż tego dokonali***.
   Na koniec jeszcze scenka z memuarów jenerała  Klemensa Rudnickiego, ostatniego dowódcy przedwojennego. Rzecz się tyczy chwili, gdy zwierzchność o kapitulacyjej Warszawy Anno Domini 1939 zadecydowała. Jenerał (wówczas jeszcze pułkownik) tejże wieści oficyjerom swym na odprawie przekazał, dozwalając przy tem rezerwistom na pułku porzucenie i ukrycie się jako cywilom w Warszawie, aliści ani jeden oddalić się nie chciał. Przeciwnie, po odprawie pułkownik był spytał, zali kto co rzec pragnie i wówczas:...
  "Długie milczenie przerwał rtm. Edward Ksyk, dowódca 3 szwadronu.
— Pan Pułkownik pozwoli zameldować — powiedział służbiście i wyciągnął się jak tylko mógł, a obok niego kolejno stukali ostrogami jego młodsi oficerowie.
— Melduję — mówił rtm. Ksyk — że ja i cały 3 szwadron — znowu stuki ostrogami — postanowiliśmy odmówić wykonania rozkazu kapitulacji. Jutro rano szarżujemy na pozycje niemieckie i żeby przeszło do tradycji pułkowej, że 9 Pułk Ułanów Małopolskich nie poddaje się nigdy... "
   Godzin kilka zeszło jenerałowi na walce z ułańskim honorem i na tłomaczeniu, że i klęskę trza umieć znieść, bo Rzeczpospolitej potrzebni są ludzie żywi o talentach tak niezwykłych, a nie kolejne srebrne pucharki w kasynie...
_______________
* dowódca pułku w latach 1921-27, człek wielgiej kultury i jeszcze większej mądrości. Autor mego ulubionego (względem bruderszaftów:) powiedzenia, że od słowa "ty" do słowa "durniu" bardzo niedaleka droga, tedy zważać trzeba z kim się bruderszaftów pije...:))
** tejże samej, co w 1674 przeszła do historii za sprawą żony komendanta Chrzanowskiego, Zofii, arcydzielnie obrońców do walki dalszej zagrzewającej:)
***między inszemi por. Stefan Tomaszewski (ostatni dowódca pułku czasów II Wojny po odtworzeniu go na Zachodzie), por. Stanisław Nekanda-Trepka i por. Tadeusz Zamorski. O ile wiem prób było kilkaset, niektórzy i po dwadzieścia razy k'temu podchodzili...