O hojdawkach i kołobiegach...

   Letniego czasu jednem z utrapień to jest, że dzieciarnia nijaką nie zajęta nauką, przebrzydły ma obyczaj włazić dorosłym na głowę pod leda jakiem pozorem, angażując ich do wszytkiego czem się nudę da zwalczyć narastającą. Przy tem o wieleż jeszcze aura pogodna i słoneczna jest tu dorosłym naturalnym aliantem, osobliwie jeszcze jeśli jest gdzie w bliskości choć ćwierć jakiej sadzawki, stawu, rzeczki czy glinianki, o tyle znów słota i aura plugawa dopustem są zgoła Bożym, bo jako to powszechnie wiadomo, w czasie deszczu dzieci się nudzą...:(
   W czasach, gdy nie znano nie tylko internetów i telewizyj, aleć i kinematograf był co najwyżej objazdowym i rzadkim gościem po wioszczynach naszych, co więcej roztropniejsi dorośli sami zatem dbali o pociech swych zatrudnienie grami, wycieczkami i zabawami rozlicznemi, luboż też i stawiali onym specyjalno czynionych przyrządów, które ich zabawić miały. Naturaliter, prawim tu najwięcej o dzieciach ziemiańskich, boć o zatrudnienie i brak nudy włościańskich dostatecznie zadbała nędza i rodziciele właśni...:(
   Najpowszechniejszą we dworze każdem zabawką była huśtawka, na Kresach powszechnie hojdawką wołana... Aliści, że to znów na dłuższą metę nudą pachnie, przy tem nieraz i kogo trzeba do rozbujania angażować, dorośli przemyślni wykoncypowali kołobiegu i ten karuzeli pierwowzór prawdziwą zrobił furorę po dworach pierwszej połowy ubiegłego stulecia:)
   Ów był czasem i łacniej akceptowalnem przez dorosłych, niźli huśtawka, która luboż się i kojarzyła paskudnie*. luboż ją i może mniemano niebezpieczną, z czem się Wachmistrz zgodzić gotów, pomnąc jako w młodości brata tem sprzętem niechcący palnął młodszego... Kołobieg nadzwyczajnej zyskał popularności, jako się wieści rozniosły, że jacyś bracia Wright, a za niemi i insi, ode ziemi się wzbili na machinie nieznanej, ergo wieleż pacholąt rodzimych, rozbiegnąwszy się solidnie i ucapiwszy przemyślnie, wzlatywało czasem i na sążni kilka, niewątpliwie imaginując sobie, że oto zdobywają przestworza na podobieństwo idoli swoich...
   Teresa z Potworowskich Tatarkiewiczowa spominała ze swej młodości rywalizacyję niejaką z majątkiem sąsiedniem, Jagodnem, gdzie dzieciom Zaleskich postawiono kołobiegu wyższego, to i wyżej półdiablęta wzlatywały... Zdarzyło się, że gdy dobrodziej tameczny przywiózł do dworu przedstawiać młodziutkiego wikarego, ów się najzagorzalszym nowej zabawy okazał fanatykiem:), a przydawszy swych mięśni i konceptów przemyślnych sprawił, że dzieciarnia się już i z ptactwem witać poczęła... Struchlałym matkom i ciotkom prawił gwoli pocieszenia, że dziateczki, nim do ziemi dolecą, rozgrzeszyć jeszcze zdąży...
________________________________

* w Dobrowlanach Pani Güntherowa, matka Gabrieli, przyszłej Puzyniny, nie dozwoliła na postawienie w ogrodzie "tej szubienicy"