09 maja, 2019

O trzech rozbiorach, które kraj ongi kwitnący zniszczyły…



  Najpierwszego i zarazem najskromniejszego, jeśli o zagarniony spłacheć kraju rachować, poczyniło mocarstwo ościenne, z pewnością dla potrzeb jakich i wykazać się dających, aliści najwięcej podług mnie dla chwały próżnej władcy swego, który najmniejszej nie zaniedbał sposobności, by się wykazać, a swoim dowieść, że największym jest spośród tych, co tam korony nosili.
  Wtórego, cależ też nie lekkiego, bo to czwartej kraju części przetracono, dokonało mocarstwo ościenne wtóre, dopiroż się swojej roli przyszłej wielkiej, a ludzkości zgubnej, dobijające, przy tem znów tu najwięcej szło o zatarcie Napoleonowych porządków, których ów ongi poczynił pod władaniem swojem.
   Aliści trzeciego, najprzykrzejszego i najwiętszego zarazem poczynił kraik, co sam ledwo się był narodził, a w świadomości powszechnej uchodził za ostoję wolności i symbol nieledwie takiejże walki swojej, by się od obcego, a znienawidzonego tam uwolnić władztwa. Kraik, któremu w prapoczątkach onegoż egzystencyi wielceśmy w tem dopomogli, by zaistnieć mógł, nie godząc się na to, iżby onemu pierwszych kwiatów wolności podeptać butami żołnierzów  naszych za ukazem carskim, co nas tam posłać pragnął... Kraju, którego stolica dziś się jednym jawi symbolem europejskiej wolności, wtórym zaś zniewolenia, którego i być może nie bez kozery ów III rozbiór byłby jakim zwiastunem... Komu o szczegółach poczytać ciekawo, tego do i do noty, i do mapy sobie odesłać pozwolę:

6 komentarzy:

  1. To dziwne, że po II wojnie Luksemburg nie wywalczył zwrotu obszaru, zabranego przez Prusy w 1815, tym bardziej, że jak czytam, pod koniec wojny walczyły u boku aliantów wojska luksemburskie i nawet miały ten obszar pod swoją administracją.
    https://pl.wikipedia.org/wiki/Historia_Luksemburga#/media/File:LuxembourgishFrenchoccupation1945-55-english.jpg

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. W rzeczy samej dziwne, przynajmniej co się tych skrawków tyczy, co jeszcze do granic przylegają. Co bym na karb mikrego poważania tegoż kraju miał śród aliantów...
      Kłaniam nisko:)

      Usuń
  2. Prusy dostały szereg ziem luksemburskich, to fakt, ale faktem jest, że to ewidentna zasługa Kongresu Wiedeńskiego. Mocarstwa uznały, że Austria ma pełne prawo do rekompensaty terytorialnej na Półwyspie Apenińskim, bo nie dość, że ustąpiła z Belgii, to jeszcze w Polsce i Niemczech dostała niewiele. Przyznano jej zatem Lombardię, Wenecję z jej posiadłościami nad Adriatykiem. Za Holandią "gardłowała " Anglia, bo miała być partnerem na wypadek gdyby pojawił się ekspansjonizm francuski. Metternich widział w tym ogniwo łączące Austrię i Anglię. I w ten sposób, kompletnie nie licząc się z antagonizmem holendersko-belgijskim, połączono oba kraje pod berłem Wilhelma I, tworząc Królestwo Niderlandów. Nowemu władcy podporządkowano także Wielkie Księstwo Luksemburga. Roszczenia pruskie były tak wielkie jak ich arogancja na Kongresie, ale swoim zachowaniem wiele wywalczyły. M.in. Robert Steward ( wicehrabia Castlereagh ) , szef angielskiej delegacji ,doprowadził do tego, że sprzymierzeni oddali Prusom część Hanoweru, pokaźny szmat Nadrenii ( z Kolonią ) oraz niektóre ziemie Księstwa Luksemburg. Anglia dopięła swego celu - stworzenia silnych Prus, z bezpośrednią stycznością z Francją. Prusy za wszelką cenę chciały dostać całą Saksonię. Fryderyk August I siedział w pruskim więzieniu( od października 1813) , nie zgadzał się niczego oddawać,ustąpić też nie chciał. Za Prusami w tej sprawie stała Rosja, a to na mocy traktatu kaliskiego z lutego 1813 roku. Koniec końców utrzymano istnienie i niezależność Królestwa Saksonii, ale podzielono je. Prusom przypadła mniej więcej połowa, ale ta słabo zaludniona ( tak gdzieś 2/5 mieszkańców ) , bez Lipska i Drezna. W zamian za to dostały "rekompensatę " określaną jako II rozbiór Luksemburga.
    z wyrazami uszanowania

    OdpowiedzUsuń
  3. Rok 1659 jako data I rozbioru Luksemburga wiąże się z instytucją "pokoju pirenejskiego", poważnych ustępstw terytorialnych Hiszpanii na rzecz Francji. Maria Teresa, najstarsza córka Filipa IV Habsburga, przyszła dziedziczka monarchii hiszpańskiej miała zostać żoną Ludwika XIV, na wypadek śmierci jej słabowitego brata. Zastrzeżono wprawdzie, że infantka zrzeknie się prawa do korony , ale w takie zapewnienia nikt nie wierzył. Wbrew oczekiwaniom braciszek przeżył, a do historii przeszedł jako Karol II ( 1665-1700). Ludwik XIV miał wyjątkowych doradców i ci wydumali, że na podstawie jakiegoś tam zwyczaju francuski władca może wystąpić z pretensjami do tzw. Niderlandów hiszpańskich ( tzw. wojna dewolucyjna 1667/1668 ) . Anglia, Holandia i Szwecja, widząc, co się dzieje, i chcąc zapobiec dalszym podbojom Ludwika , zaproponowały zawarcie pokoju w Akwizgranie ( 2 maja 1668), mocą którego Francja uzyskała znaczną część Flandrii i szereg miast na granicy Niderlandów. Ale to jeszcze nic. Ludwik XIV wydumał sobie , że sąsiadów można ograbić w majestacie prawa. Powołał swoje trybunały, swoich oddanych sędziów i ci orzekali, że ziemie, które kiedyś tam, nawet przed wiekami, należały do krajów świeżo odstąpionych koronie francuskiej, należą do Francji. W historii ten numer znany jest jako tzw. reuniony. Na tej podstawie w 1681 roku zajęto Luksemburg. Nie cieszył się długo zdobyczami, bo na mocy pokoju w Ryswick ( 20 września 1697), musiał niemal wszystko oddać, w tym także Luksemburg. Holandia uzyskała prawo utrzymywania własnej załogi w twierdzach nadgranicznych ( na terenie Belgii ).
    z wyrazami uszanowania

    OdpowiedzUsuń


  4. Rewolucja lipcowa we Francji sprowadziła szereg powstań tam, gdzie z niechęcią tolerowano stosunki wymuszone w Wiedniu w 1815 r. W sierpniu 1830 w Belgii , połączonej przymusowo z Holandią, doszło do rewolty. Różnice narodowościowe, religijne, ekonomiczne, językowe były od zawsze kością niezgody. Teraz doszło jeszcze faworyzowanie Holendrów przez ich króla Wilhelma. Belgów pozbawiono stanowisk cywilnych, wojskowych, wykluczono ich z rządu, wprowadzono obligatoryjną znajomość języka flamandzkiego. Powstanie narodowe w Brukseli ( 25/26 sierpnia 1830) szybko przerodziło się w wojnę o uniezależnienie od Holandii. Katolicy, liberalni demokraci, na zwołanym ad hoc powstańczym rządzie, postanowili powołać własne , odrębne belgijskie państwo. Armia królewska przez 5 dni walczyła na ulicach Brukseli,ale musiała się wycofać. j Zwołany kongres narodowy, który dał Belgii nową konstytucję ( 7 lutego 1831).
    Kraje Europy z różnych powodów pozostały bierne. 20 grudnia 1830 koalicja państw ( Anglia, Francja, Rosja, Austria, Prusy ) uznała, że Holandii i Belgii połączyć się nie da, stąd zaakceptowano niepodległość tej ostatniej. Wilhelm , licząc na pomoc Rosji i Prus, ostro zaprotestował, ale pomocy nie uzyskał, m.in. z powodu powstania listopadowego w Polsce. 20 stycznia przyjęto uchwałę o rozdzieleniu Holandii i Belgi, a następnego dnia ogłoszono neutralność Belgii. Tego werdyktu nie uznał Wilhelm, wszczynając zbrojną interwencję. Na mocy postanowień konferencji londyńskiej z 14 października 1831, wyznaczając ostateczny przebieg granic, przyznano Belgii część Luksemburga, zamieszkałą przez Walonów. Wilhelm w odpowiedzi zajął Antwerpię, a tę Belgia uzyskała dopiero po zbrojnej interwencji francuskiej. Pod koniec 1832 r wojska holenderskie skapitulowały, ale konflikty trwały dalej ( dług państwowy, terytorium ). Końcowy traktat podpisano dopiero 19 kwietnia 1839 roku. Przeszedł do historii jako III rozbiór Luksemburga.
    W zamyśle powstańców władcą miał zostać Ludwik Karol Orleański ( książę de Nemours ) syn francuskiego króla Ludwika Filipa, ale oferty nie przyjął. Z dniem 4 czerwca 1831 Belgia stała się monarchią konstytucyjną , a na tronie zasiadł książę sasko-koburski Leopold I.
    z wyrazami uszanowania

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Zbiorczo Waszmości za owe wszytkie dopełnienia dziękuję, wielce rad onych widząc:)
      Kłaniam nisko:)

      Usuń

Być może zdaje Ci się, Czytelniku Miły, że nic nie masz do powiedzenia aż tak ważkiego, czy mądrego, by psuć wzrok i męczyć klawisze... W takiem razie pozostaje mi się tylko z Tobą zgodzić: zdaje Ci się...:)