O Filipie z konopii...

Pisałżem tu już, wiele warte jest (jeślić o merytoryczności prawim) dziełko Xiędza Chmielewskiego "Nowe Ateny", tedy wracać k'temu nie myszlę.

Otoż jak Xiądz Dobrodziej inszego przysłowia starego o wyrywaniu się jako Filip z Konopii, tłomaczył:

"Wyrwał się jak Filip z konopi, to jest, gdy kto co nie a propo mówi: Filip, ze wsi własnej Konopie, będąc za Augusta I Posłem na Sejmie Piotrkowskim, w swoim odezwał się interesie; krzykniono: Panie Filipie, z konopi wyrwałeś się, jako pisze Cnapius in Adagiis." 

   Po prawdzie to owo przywołanie się na Grzegorza Knapskiego, Knapiuszem zwanego i onegoż „Przysłowia...” cokolwiek tu Xiędza Chmielewskiego tłomaczy, że nie zawinił, a jeno nie sprawdził... Aliści, że Chmielewski wielekroć był więcej od Cnapiusa popularnem i czytanem, to i jakoż to już i poszło między lud, tedy przepadło...:((( Za Chmielewskim Syrokomla był swoich "Fragmentów o Filipie z Konopi spisanych rytmem" poczynił, za Syrokomlą najwidniej wierszokleta jeden litewski w dziele swym najpryncypalniejszem sub titulo "Pan Tadeusz" takoż w temże sensie Filipa z Konopi uwiecznia...

I takoż tego Filipa nieszczęśnego się i po dziś dzień w tem się najgłówniej sensie tegoż przysłowia zażywa, jako kto się ozwie tak, że to się ma do dyskursu tak, jak garbaty do ściany... Tem ci czasem już od Reja czasów najmarniej, o czem mnie wielce dziwno, że Knapskiemu i Chmielowskiemu nie wiedzieć, Filipem szaraka polnego najzwyklejszego zwano, takoż jak i bociana Wojtkiem, kota Maćkiem, wilgę Zofiją a wilka Jakubkiem... 

    A w przysłowiu prawdziwie szło o to, że nasz Filip długouchy dla bojaźni przede psami nań szczwanemi, najochotniej w polu konopij norek sobie czynił i tamże najczęściej siedział, tegoż wiedząc wybornie, że konopną ,nader silną, wonią zwiedzione... psy niełacno go najdą. Zali jednak dla przyczyny inszej, chociaby za nagonki sprawą, pomykać z onych konopij musiał, jedynyż odtąd jego ratunek w chyżości własnej...

   Tak tedy przysłowia onegoż w tem pierwotnie znaczeniu zażywano, rozumiejąc, że się z konopij wyrwać, znaczyło z bezpiecznego schroonienia na azard nieznany się wypuścić... Możnaż by i tego tako pojąć, że ów Filip w konopiach się tak bezpiecznym czuł, że o bożym świecie przepomniawszy, przykro zaskoczonym, niemal bezbronnym był i tak tegoż najwidniej Imć Rej był pojmował:

   " Cóż wżdy się z nami dzieje, iż tak nic nie dbamy,

     Jako Filip w konopiach prawie ulegamy..."