O urządzeniu śpiżarni...

  Nota ta nibyż w cyklu "Porad ze starego kufra" pisanych, przecie, że dziś nikt już tak śpiżarń nie czyni, kontentując się szafkami i machiną chłodzącą w kuchniej, temuż to raczej na rzeczy pamiątkę nota, wpisująca się więcej może i w ten nurt u Wachmistrza, w którem żeśmy tu już mięli i porad o tem "Jak ryb kupować i chować" , Porady ze starego kufra względem myszy i szczurów szkodnych... tudzież różnym miesiącom przynależne czynności gospodarskie.

  Rzecz w zamyśle najpryncypalniejsza w tem, by Lectorowie Mili poprzez cytat dziś przytaczany, wystawić sobie mogli nawet i nie tyleż trud w urządzeniu spiżarni konieczny, co onej znaczenie i to, jakże wiele czynności się w niej odprawiać musiało. Item "...w urządzeniu spiżarni na przedewszystkiem trzeba zwracać uwagę, ażeby ta znajdowała się w miejscu suchem, od wilgoci zabezpieczonem, gdyż to głównym jest warunkiem zachowania zapasów żywności przez czas długi, naszemu klimatowi właściwy. Spiżarnia powinna bydź wewnątrz wybrukowana cegłą, we dwa rzędy kantem kładzioną, co zabezpiecza od znajdowania się i gnieżdżenia się w niej szczurów. Okna bydź mają gęstą żelazną kratą zabezpieczone, ażeby przy częstem ich odmykaniu dla przewietrzeniu, nie mogły się koty zakradać i szkody wyrządzać; porobić na ścianach police* tak, gdyby posadzki nie sięgały, powinny się znajdować dwa szerokie stoły z lisztwami do suszenia mąki; kilkanaście paczków różnej wielkości, z drzewa olchowego albo lipowego, dla zsypywania wszelkich gatunków krup i innych bakali; dwie żerdki na wieszanie worków; stół niewielki do krajania i innych potrzeb; szalki do ważenia; słoje szklanne różnej wielkości i słoje gliniane do użycia w potrzebie; stolnice przy ścianie wisząca; z kołkownicą do wieszania ptastwa i innego mięsiwa; trzy skrzyni na nogach pół-łokcia wysokich, z małemi u spodu odsówkami, dla sypania ordynaryjnej mąki lub otrębi; kilka sit różnych; pytle** ; garniki poliwane różnej wielkości, drótem oplatane; małe grabelki do rogartywania i mieszania mąki i krup w czasie ich suszenia i przewietrzania; szufli różnej wielkości dla brania mąki albo krup; beczułki i wanienki różnej wielkości; rozmaite jaszczyki*** tokarskiej roboty; garniec, półgarncówka, kwarta i kwaterka****; lejka szklanna dla zlewania do butelek, i lejka drewniana dla zlewania do beczek; nóż do krajania chleba, nóż i siekiera do siekania mięsa; rydlówka dla czyszczenia spiżarni; widełki drewniane, służące do zdejmowania lub wieszania różnych rzeczy; skrzydło na drewnianym drążku osadzone, dla oczyszczania sufitów i ścian z pajęczyny; kilka skrzydeł do zmiatania z polic i paczków, i nakoniec piec szwedzki kachlany***** dla umiarkowanego ogrzewania spiżarni w czasie zimowym, ażeby niedopuścić do zamarznienia.

NB. Paki powinne mieć dna papierem wyklejane; do klajstru na to użytego, dobrze jest wlać żółci bydlęcej, co je broni od molu; szuflady czyli paki powinne bydź z wierzchniemi cieńkiemi zasuwkami, a po końcach z antabkami czyli żelaznemi kółkami dla podejmowania albo odsuwania. Każda szufladka powinna mieć napis co się w niej zawiera. Czystość spiżarni, wszelkiego naczynia i żywności w niej znajdujących się, jest głównym warunkiem dobrego i porządnego jej utrzymania"******

__________________________________

* półki (czasem można spotkać i nazwę: polenie)

**worki z muślinu do przesiewania najdelikatniejszej mąki

***skrzynki, kuferki, pudełka

**** idzie o naczynia określonej wielkości służące do odmierzania ilości

***** kaflowy

****** całość cytatu ze "Spiżarni wiejskiej obywatelskiej..." J.Dabkiewicza tłoczonej we Wilnie Roku Pańskiego 1838