O kupczeniu grontami historyja ucieszna wielce...

A przy lekturze nie zawadzi szklenica jaka za pamięć

dziś świętującego 5 Pułku Strzelców Konnych...:)

   
Taka oto myśl mię naszła, by Czytelnikowi miłemu znającemu one sprawy przypomnieć, a nie znającemu opowiedzieć o tem jako to Luizjaną kupczono. Dla tej głównie przyczyny, że historia sama w sobie zajmujaca, a jak dla mnie...to w niej na zakręcie niemal każdem, złośliwy chichot dziejów słychać...:)))
   Luizjana, którą dziś pod tem mianem znamy to ledwie skromna część krainy, którą ongi tak zowiono, całą dolinę Missisipi do niej licząc. Dość rzec, że z niej dzisiejsze stany Alabamę, Arkansas, Illinois, Indianę, Iowa, Kansas, Kentucky, Luizjanę właściwą:))), Missisipi, Missouri, Nebraskę, Ohio, Oklahomę, Tennesee i Wisconsin, jak nie całe to choć kawałkiem przynależały. Takową krainą władały do 1763 roku Francuzy, aleć wojny siedmioletniej z Angielczykami przegrawszy pokarani zostali oddaniem onej kolonii...Hiszpanom:)), gdzie Angielczyki cudzem kosztem sojusznika pragnęli docenić. Napoleon, zasię Hiszpanów przymusił Anno Domini 1801 w San Ildefonso nazad zabrane oddać (nawiasem: za nigdyż nie dotrzymanę obietnicę italskiej Toskanii darowania). I tutaj stanął był jako ta małpa, co jej orzecha przez małą dziurę z beczki dobyć każą... Jako orzecha złapie, ręki nazad nie cofnie; jako puści...cofnie się wolną, aleć zdobycz, zda się pewna... utracona zostaje... Co takowy stworzeniom dylemat czyniło, że mało która z dobrawoli odstąpiła, śmierci głodowej unikając... Takoż i z Luizjaną, której cesarz pożądał wielce, dla produktów stamtąd sprowadzanych, aleć przecie wiedział, że jako tylko wojna z Angielczykiem nastanie (a że krokiem wielkim się zbliża toż już i najostatniejszy gavroche na paryskiem bruku ćwierkał) i korabie Brytów na morze wyjdą, mysz nawet się do onej zamorskiej włości nie przeciśnie i pożytku nie masz, małoż na tem...grontów ode Hiszpanów nie nadążywszy przejąć i wojskiem nijakim obsadzić, nijakiej nadziei na obronienie orzecha!
   Frasunek cesarski spory być musiał, skoroć Constant, sługa ulubiony ponotował za tą przyczynę taką alteracyę:"Przeklęty cukier! Przeklęta kawa! Przeklęte kolonie!". Ano cóż, nie dziwić się nam nieborakowi, z drugiej znowuż strony... jakże to? Paryża kawiarniami stojącego, kawy zbawić?:))))
   Ano, juści, że Napoleon nie małpiego rozumu przecie, to i wykoncypował jako orzecha i to z całą beczką wraz przedać! A to Mu tyle łacniej szło, że za wodą prezydencję u Amerykanów miał Imć Tomasz Jefferson, co go nie wiem, czy nie za najmędrszego z ichnich wodzów mam w dziejach przeszłych, a jako na obecne pozieram, toć boleję, że długoż Mu jeszcze konkurencyi nie widać... Znał ci on, że z wojna o niepodległość z koroną wygrana jeno uporem i szczęsnym zdarzeń zbieżeniem, a że za Francyi zduszeniem, nijakich gwarancyi, zali znów Anglia buntowników zamorskich poskromić nie popróbuje... Danyż mu szczęsny czas umiał ci mąż ten wyzyskać dla kraju wzmocnienia, a historyja o której prawim, tego najlepszym dowodem...
   Za pierwszą wieścią, że Napoleon jakie gronta przedać zamyśla, senat ku Paryżowi Imć Monroe'a detaszował z tajną instrukcyą wszech sił dołożyć, by Nowy Orlean kupić i Florydę Zachodnią, a nie przepłacić więcej jak milijonów dolarów dziesięć najwięcej! A takoż cesarzowi do intencyi dowierzano, że w onej instrukcyjej stało jasno, że jakoby k'temu miało nie dojść, a jeszcze ugniewan cesarz groziłby kupcom amerykańskiem na Missisipi bronić wpływać, w on czas Monroe wracając miał w Anglijej zabawić i o przymierzu gwarzyć.
   Napoleonowi zasię tako grosiwa chyżo trzebaż było, że nie czekając Monroe'a, z Livingstone'm ambasadorem pertraktacye czynić począł, czegoż Livingstone biedny, nie wiedząc, co czynić, instrukcyi i Monroe'a jako kania dżdżu wyglądał... Aleć bardziej jeszcze Monroe biedny jako pojął z czem Mu się mierzyć przyszło! Owoż wystaw sobie, Czytelniku miły, że to Ty jedziesz chociaby Podole z Wołyniem kupić, a tu Ci prawią, że samego Łucka nie kupisz, jeno za dwakroć ceną, aleć razem z Polską całą, Litwą i Ukrainą na okrasę! Co możem i zły przykład dał, bo tamta Luizjana dzisiejszej Polski siedmiokroć większa...
  Toż z Amerykanów nikt w snach najśmielszych nie marzył nawet o tem, że kraj mu niemal się podwoić może! Po prawdzie to też i sami targujący nie za bardzo znali, czem handlują. Jako Monroe Talleyranda granic pytał, ów jako piskorz mu gdzie tam między palcami się wił, sam widno responsu nie znając..:))) We traktacie popisano, że przedają wszytką ziemię, jaką kiedy tam mieli Francuzi, a obecnie siedzą na niej Hiszpany, co się samo w sobie głupością okazało, bo Hiszpanom nigdy całego obszaru ogarnąć się nie udało...

http://fineartamerica.com/featured/louisiana-carey-map-1814-daniel-hagerman.html

   Koniec końców tempem ekspresowem, w tydzień targu dobito ( co dzisiejszym dyplomatom dedykuję:))) i Monroe z Livingstone'm kupili za 15 milijonów jako policzono później 823 tysiące mil kwadratowych grontu, co czyniło po 3 centy za akr!!! Nie dziw, że to do dziś największa w dziejach handlu ziemią transakcya...i najbardziej rentowna:)))
    Układ stanął 30 kwietnia, dwie niedziele później Angla wojnę wypowiedziała... Napoleonowi dla pilności spraw wojennych, co jak żadne inne grosiwa wymagają, przyszło jeszcze warunek stawiać, by to wszytko natychmiast i gotowizną płacone być miało... Owoż dla Amerykanów frasunek, bo w kabzie pusto; dawaj w płacz ku bankom o kredyta prosić i, co mnie najbardziej w tej historii i śmieszno i straszno... brakujące im 10 milijonów na transakcyę z Napoleonem (czyli de facto na Napoleona z Anglią wojnę!) wyłożył...londyński bank braci Baring:))))*....

____________________________

*Bank Baring Brothers & Co - tenże sam, co niedawym czasem w bankruty był postąpił za sprawą swego singapurskiego maklera Leesona
                                                                                                                                                                                                                                                                         .