Władcy pewnemu paru płatków pomnikowego brązu odłupywanie...

   Pocznijmyż może ode faktów niezbitych, a one takie, że nam z czasów Mieszkowych mieć po Polszcze rozsianych w ziemi nalezisk, jako to monet arabskich, dirhemami zwanych, coż każda 3 gramy śrybra zawierała. Najgęściej onych monet w kupach po funcie*, luboż i dwóch najdowano...

   Faktem wtórym wizyta na ziemiach naszych Imci Ibrahima ibn Jakuba, któremuż wielce szczegółowej relacyi o Mieszku samem, państwie jego, aleć najwięcej o onegoż drużynnikach zawdzięczamy. Różnie o onym Ibrahimie prawią,raz że to kupiec, raz znowu że się z poselstwem kalifatu kordobańskiego na dwór Ottona I był wybrał, a za okazyją i kraje ościenne zwiedził... Co mnie się widzi, a i nie mnie przecie jedynemu, nie czasy to były, by się dla kaprysu po świecie włóczyć, czas zabijając, tedy onemu Ibrahimowi musiał kto tejże podróży poruczyć i na relacyję jego czekać. Kto? Ano, na pytanie owo nam sama Ibrahimowa opowieść responsu niech udzielić spróbuje... Są w niej i powiastki o tem, jako się to w kraju Mieszka żony kupuje, cożby może Ibrahima iście jako jakiego obyczaju badacza, wcześnośredniowiecznego Tony Halika czyniło:)))...aleć czego najwięcej? Opisania Mieszkowej drużyny i tegoż jak jej utrzymuje, takoż inszych wieści o tem, że się w tem kraju tkaninami często  miasto grosza gotowego płaci... Jako na mój pomyślunek wziąwszy, więcej to raport kogo na przeszpiegi posłanego, niźli opisanie wycieczki... Nadto daleko jednak z Kordoby do Mieszkowego kraju, by z powagą o tem dumać, że kto najazdu stamtąd szykował i przódzi szpiega posłał, by rzeczy na mieśćcu rozpatrzył. Zatem cel prawdziwy peregrynacyi Ibrahimowej jaki?

   Tutaj mechanizmu możebnego żem odkrył, przed laty z sieciami handlowemi do czynienia wiele mając... Owoż jako się jaki kontrahent nieznany z daleka pojawiał i co tam ze dwa razy zamówił, toż onemu najwyżej życzeń się na święta zwyczajowo słało... Jako obroty rosły i rosły, niechybnie przychodziła ta chwila, że zwierzchność słała k'niemu kogo, by rzeczy na mieśćcu rozpatrzył, zali kontrahentowi z oczu dobrze patrzy, firma duża, zasobność właściciela jaka i przyszłe perspektywy jakie? Jakoż się to i coraz lepiej miało, tedy i zwierzchność osobą własną ku takiemu jeździła, luboż się onego na jaki zjazd ku centrali prosiło, wieczerzą zacną i okowitą ugaszczając... I tenże Ibrahim mi na takiego właśnie posłannika wygląda, coż kontrahentowi w zęby zaglądał, wiarygodności jego badając... Możebne, że jako i dziś się takim jakich kalendarzy, chronometrów, długopisów, breloczków czy inszych dupereli w podarunku przesyła, tak i Mieszkowi różności posłano, w tem wielbłąda najmniej jednego, bo o źwirzu takim Thietmar wspomina, że go Mieszko Ottonowi sprezentował (możebne, że i tem samem tradycyjej podawania dalej prezentów niechcianych poczynając:)))...  

  Że to nie nasze groszaki na kastylskiej ziemi naleziono, a ichnie dirhemy u nas, tedy wnioskować łacno, że to nie oni nam jakiego towaru wieźli i kupić namawiali, a my onym cosi okrutnie ważnego przedawali... Jeno co?

   Mojem zadziwieniem najpierwszym, jakom Ibrahimowej relacyjej  jeszczeć pacholęciem in scholae czytał, było: skądże ten Mieszko tyleż grosiwa miał, by to wszytko opłacić? Drużynników, oręż onych i konie, zasię posagi dla potomstwa swych wojów et ceatera, et ceatera... Toż potem przez lat tysiąc z okładem żem był tego świadom, że ustawicznie grosza brakowało już to na wojsko, już to na edukacyję jaką, już to na drogi... (nihil novi sub sole, prawdaż?:)). A tem ci czasem, jako Ibrahimowi wierzyć, Mieszce na wszytko starczało... Jakże on tego dokonał, kamienia filozoficznego nie majac? Czemże handlował, że jako dzisiejsi Arabowie ropę przedający, się w gotowiźnie pławił? Cóż to za płody ziemi naszej lubo i borów tak cenne były, że grosz za nie wzięty tak srogiej wagi być musiał?

   Ano... i przyjdzie koniec końców tej prawdy powiedzieć, że to nie z roli, czy też barci leśnych te Mieszkowe skarby się wiodły... Takoż i nie bursztyn jantarem zwany, coż go może i w Rzymie radzi widzieli, aleć nie na kastylskiej, czy bagdadzkiej ziemi... Towarem, coż się go w kraje arabskie najwięcej wieść opłaciło z ziem naszych... byli LUDZIE ! Skali tegoż procederu nam nie przeszacować, aliści wiele mówi o tem, że skromny on nie był... Łacińskie słówko "servus" przez stulecia w Rzymie starożytnym niewolnika oznaczającego, ze średniowiecza początkiem zastąpione zostało przez "sclavus", coż najwidniej dowodzi utożsamienia Słowianina z niewolnikiem... Owe skarby monet arabskich, dodajmyż często i pospołu z żeleźnemi kajdanami najdowane, możem i przeliczyć na ludzkie losy...

W kalifacie bagdadzkiem za niewolnika płacili i po trzysta dirhemów, tedy koszta ekspedycyj licząc i marży stosownej, na ziemiach naszych najwięcej kilkadziesiąt za "duszę" dać mogli... Najdowane u nas skupiska wpodle funta wagi mające znaczyłyby dwóch, trzech niewolników, największe; na jakie dwadzieścia pięć funtów liczone*** znaczyłyby jakiej całej wioski niemałej sprzedanie...

    Fakta następne:

"Poza obszarem gnieźnieńskim nie odkryto tu (mowa o środkowym pasie ziem polskim - Wachmistrz) ŻADNEGO (podkr.moje-Wachmistrz) grodu, który by egzystował nieprzerwanie od VIII po X wiek. Na wielu grodziskach odkryto warstwę spalenizny oddzielającej dwa okresy funkcjonowania grodu, przy czym spalenie tych grodów przypada na IX-X wiek. Część zniszczonych grodów nie została zresztą odbudowana, a ich funkcje przejęły grody nowo założone"***

 I ot, jako dodać dwa do dwóch i fakta owe ze sobą powiązać... przyjdzie pierwszego płatka brązu nam zrzucić... Mieszko nim się władcą państwa naszego stał, przede wszytkim był pomiędzy inszemi konkurencyjnemi kontraktorami, niechybnie najlepiej zorganizowanem niewolników łapaczem, coż przedsięwzięcia swego do perfekcyi niemal doprowadził... Jako kilkaset lat później z Afryki się ludzi łapało i ku Ameryce wiozło, w czem wiele się sami afrykańscy kacykowie zasłużyli, wyłapując niepokornych bliźnich swoich i cudzych, tak i nasz rodzimy kacyk Mieszko właśnie na to onej drużyny, podług mnie, chował i lojalności onych opłacał, by miał kto towaru pochwycić i upilnować... Mogęż sobie wybornie wystawić tegoż prospektu, jako ów z łapaczami swemi wioski i grody najeżdża, łupiąc, paląc i w dyby jasyr biorąc... Że obrony przed łotrem nie było, ani chybi, czem szerzej o niem hyr szedł, tem więcej ludziom dotąd wolnym, wolej było iść dalej gdzie w bór srogi, na poniewierkę, niźli się dać złapać i na sznurze powlec...

   Niechybnie też i Mieszce coraz trudniej się uganiać za "towarem" było, przy czem pewnie i koszta większe przyszły, i drużyny liczniejszej było trzeba... przecie stanąć musiał przed kwestyjami nowemi, łapaczowi niewolników może i wielce trudnemi... Przyszło pewnie osad nowych zaludniać swemi, w mieśćce opustoszałych, by zagony coraz dalej ekspediowane, jakiego oparcia miały; przyszło pewnie o wieści chyżym przesyłaniu myśleć z terenu coraz to i rozleglejszego; przyszło pewnie komesów po osadach nowych naznaczać, zatem i pilnować onych cichcem i sprawdzać wieleż łżą,a do swej sakiewki zagarniają... słowem zrębów państwowości czynić...

   I jeśli mnie gdzie w czym postać ta psychologicznie ciekawą... to tu właśnie! W tem momencie dziejowym, gdzie zwyczajny barbarus, plugawiec na nieszczęściu ludzkiem się bogacący, pojmować poczyna, że gdzie ta mimochodem był czego istotniejszego może i dokonał... i że to coś, samo w sobie dobrem na tyle cennem jest, że tego strzec warto, chronić i bronić...

   I co jeszcze w tem ciekawego: jako głosi nasz znamienity historyk pieniądza, Ryszard Kiersnowski, owych monet arabskich mamy najwięcej na I połowę X wieku datowanych... A dalej? "...ich napływ w latach 960-980 dość nagle ustał. Dirhemy bite u schyłku stulecia są bardzo rzadkie na naszych terenach, a pochodzące z pierwszych lat XI wieku należą do zupełnych wyjątków"****

  Ano....bardzo by się wierzyć chciało, że to chrześcijaństwa przyjęcie tak na Mieszkę cudownie wpłynęło, że procederu swego niechał... ale nie bądźmyż tak łatwowierni... Praga, wiele lat wcześniej Krysta przyjęła, a przecie nie szkodowało jej to słynąć jako wielgi niewolniczy jarmark. A cóż tam o Pradze mówić, jako we Francyjej samej najgłówniejszem centrum takiem przez lat jeszczeć i sto z okładem Verdun będzie!

   Podług mnie, okrom jakiego tam nikłego effektu Krystowego nauczania, insze sprawy zaważyły... Primo, że Mieszce do łba dotarło, że ludzi przedawając, poddanych sobie ujmuje... Secundo, że nie musiał się już tem parać: zdobył dwa źródła dochodu, przy których handelek jegoż niczem stragan wobec banku... Śląsk i Pomorze... aleć o tem to już insza bajka...:)

___________________

*   funt - ok. 0,4 kg

** ok. 10 kilogramów

*** St.Trawkowski "Nad Wisłą i Odrą w VIII i IX wieku" w "Polska pierwszych Piastów" Warszawa 1968 s.83

**** R.Kiersnowski "Początki pieniądza polskiego" Warszawa 1962, s.43