O lutowych czynnościach gospodarskich...

  Styczniowych porad podawszy ninie, dzisiaj bieżym ku lutowemu rozdziałkowi "Memoriale Oeconomicum" z 1616 roku:

" Luty przynosi febry i piersi bolenie,
Czego chcąc ujść, bierz miernie picie i jedzenie.*
- [...] Przekopy około ról, pól, łąk, ogrodów czynić dla szkody przejazdu.**

- Cebule, marchew na nasienie sadzić według czasu, jeśliże rany rok będzie.
- U drzewa niepotrzebne gałęzie okrzesywać, z wąsienic obierać, okopywać, także kostki sadzić*** i siać według czasu, bo jeśliby jeszcze zimna były tedy to na Marzec zachować.
- Gałązki na szczepienie obłomywać i młode drzewka przesadzać w ostatniej kwadrze.
- Cielęta na chowanie wałaszyć w ostatniej kwadrze.
- Wina z fasy do fasy przetaczać abo odtaczać w ostatniej kwadrze, w jasny dzień a gdy południowe wiatry wiać będą...[...]
- Drzewo na budowanie rąbać w ostatniej kwadrze.
- Stawy narybiać w ostatniej kwadrze.
- Rozsadę siać w wigiliją ś.Piotra Katedry***abo w wigiliją ś.Macieja [...]
- Z rzepnice i ze lnu olej bić kazać, a ten do lamp, abo kaganków, także do mazi może być używany; także makowy, lniany, konopny olej na post bić kazać i potym go przekupkom baniami przedawać ku postowi, a wiedzieć wiele kwart w banię wnidzie.
- W tym miesiącu ma gospodarz pilności przyłożyć, aby zboże wymłócił z sąsieków, bo pod ten czas i potym szkodę wielką myszy w nim czynią.
- Tegoż miesiąca może pniaki sadzić, w któreby kto przez rok chciał szczepić, także i drzewka, gdy już miazga w korę wnidzie; bo takiego drzewa, które w Lutym szczepione bywa, chrobacy nie toczą i w owocach się nie rodzą.[...] 
- W tym miesiącu, około piątego dnia tego miesiąca, nasienia ogrodne mogą być z ziemią zmieszane w garncach, aby tym prędzej wzeszły; nie trzeba go jednak długo w ziemi mieć, aby nie puściło.
- Gnój ze stajen i z obor wyprzątać i na pole wywozić, a zwłaszcza na jęczmienisko, na schodzie miesiąca; także na płonne role a trzeba go zaraz rozrzucić po rolej.
- Tegoż miesiąca może marcowy jęczmień siać, tydzień przed zapusty, albo tydzień po zapuściech.
- Dziewkom kazać prząść, pierze drzeć, rzepę obierać i zagniłą  jarzynę i owoc dla wieprzów krajać, powrosła i powrozy robić.
- Troiste nasienie siać do 12 dnia Lutego, aż do 22-go dla bydła, to jest zmieszać: jęczmień, owies, wykę i gorczycę i tak to wszystko niech roście i potym, gdy podroście bądź zielono, bądź też gdy się dostoi, żąć i tym zimie bydło karmić. A ma być na dobrze uprawnej i ugnojonej rolej siane. 
- Ogrodów dojźrzeć, aby je na wiosnę gnojem uprawiono, podorano i, coby potrzeba było, uczyniono.
- Przędziwa ze lnu dać poprać, aby tym bielsza przędza do robienia płótna była.
- Na winnice, kto je ma, albo dla wina do ogrodów gnój wozić.
- Laszczki do podpierania wina strugać.
- Mosty naprawiać, przez które bydło chodzi i ludzie jeżdżą, chodzą i rzeczy wożą.
- Prosiąt, które się tego miesiąca rodzą nie bić, ale je wychowywać, bo przyszłej wiosny i lata, gdy ciepło nastąpi, łacniej się wyżywić i wychować mogą.
- W Styczniu i w Lutym mąki jako najwięcej kazać namleć, by i na cały rok, bo taka trwała bywa na chowanie [...]
- Tegoż też miesiąca gdy się orać będzie godziło, pług gotować na rolą i począć orać na bób, groch, wykę i te rzeczy siać.
- Gniazda ptastwu domowemu naprawiać, aby się mnożyć mogło; gniazda wymiatać, także i kokosze.
- Folwark bydłem opatrzyć, jeśliże go co zimą ubyło.
- Pszczoły kupować i na pewne miejsce stawiać, aby mu się przyuczyły.
_________________________________

* próbowałem nawet przez całe pół dnia, aliści zda mi się to wyrzeczeniem nad miarę....:((
** przyznam, żem w kłopocie. Rozumiałżem tego, jako napomnienia, by ochędożyć melioracyją, by roztopy wiosenne przejazdów w kapięl nie odmieniły błotną, przecie nie zda mi się, by praktykowi takiemu jak Zawacki iście szło o mitrężenie czasu i trudu na ziemi lutową grudą czasem i na półtora łokcia zmarzłej...:(
*** jak kto tego pomiarkować nie poradzi, do spółcześnego agricoli odeszlę, co tegoż samego jeszcze zażywa konceptu:
http://www.agrinpol.pl/nasiona
**** Z pewnością idzie o 22 Lutego, Święto Katedry św. Piotra, http://am.jezuici.pl/arc/arc_016.htm , za uprzejmością Vulpiana Jegomości, co ongi tegoż linku wyszperał:)
*****24 Lutego

P.S. Będąc już dobrze na wsiadanym, publikacyi tej noty nie inaczej  mi doczekać przyjdzie jak w drodze, zasię z górskich mych włości być i może utrapienie z internetem jakie, tandem nie turbujcież się, jeśli zacichnę na niedziel półtora, a jeno noty uszykowane ukazywać się będą...