O wyrazach dawnych znaczeń pozbawionych część XII i wciąż pewnie nie ostatnia...

  Poprzednich żem jedenaście, jeśli komu tegoż cyklu ciekawo, tutaj pomieścił (I, II, III, IV, V , VI, VII , VIII, IX , X , XI ), luboż podług kategoryj po prawicy uwidocznionych...
rozwieść - dziś koniecznie z "się", cóż znaczy, tłomaczyć nie muszę. Antecessores naszy pod tem przecie rozumięli "odradzić", "zażegnać", "powstrzymać" (u Marcina Bielskiego fragmentum w tem sensie: "Przyjechał legat papieski, chcąc bitwę rozwieść z Moskwą". Takoż i u Piotra Kochanowskiego rzecz insza, takoż z tego słówka użyciem: "Ociec ubogi, już zeszły, nie mógł rozwieść mu tej drogi".) Aliści znaczyło ono jeszcze rozprzestrzenianie jakie, rozszerzanie, najczęściej rozumiane jako granic luboż wiary, jako w Biblijej Lepolity stoi: "Pan Bóg twój rozwiedzie a rozprzestrzeni granice twoje".
rozwody - nibyż podobnie, a przecie inaczej, bo tu o rozmowach po próstu mówimy:), choć rozumianych więcej jako wywody, rozprawy, niźli plotki i pletnie luboż głupotki przy kielichu jakie... "Powiedział te rozwody filozofa onego"(Rej) luboż "i też s nimi rozmaite tańce stroisz i miłe rozwody wywodzisz", jako stoi w anonimowem "Sądzie Parysa, krolowica trojańskiego" Anno Domini 1542 wydanem...
rozenek - takoż rozynek i rożynek, to rodzynek po prostu:), a kto tego z rożnem wiązał małem, to temu kolejna zagwozdka, bo staropolski
rożen - palec wskazujący znaczył ("anim mu dwu ran krwawych w palec, który zową rożen, nie zadał", jako czytamy w wydanych staraniem Kuraszkiewicza i Wolffa (Kraków 1950) "Zapisków i rot polskich z XV-XVI wieku z ksiąg sądowych Ziemi Warszawskiej". Wtóre różna znaczenie i takoż nie kulinarne to oręż rapierem zwany, a później i czasem tak i szpadki wołano, choć tu już w zaniku było i znaczenie słówka samego, a i szpady na ziemi naszej zawżdy w mikrości stały... ("Chłop żadny, okrutny, s rożnem żelaznym a s długim nożem" jest w szesnastowiecznem "Żywocie ojca Amandusa". A skoro nam ów żadny" poboczem wylazł, to objaśnijmy, że taki znaczył kogo szpetnego, wstrętnego, obrzydliwego, a pochodzące od tego "żadzić (się)" tyleż znaczyło, co nasze "brzydzić"... Byłoż i znaczenie trzecie, także militarne, gdzie ów rożen, to ostrokół - pale kończysto zakończone, na fortalicjach przeciw wrogowi wkopywane, jako nam "Kronika turecka" Konstantego z Ostrowicy opisuje: "Przekop usypano i wał, na którym rożny gęsto otykano".
ród - który właściwie i dziś jako familiję pojmujemy, znaczeń miał wielekroć więcej, bo i płeć "Między wszymi ludźmi obojga rodu", ale i naród cały jako wynika z kontekstu w Biblijej Królowej Zofii użytego, czyli też pokolenie nawet jako tego zapisał Szymon Budny: "dni na dni Bóg mu przyczyni, a lata jego jako ród a ród".
różaniec - okrom dziś nam pospolitego znaczenia religiją umocowanego, to był po prostu ogród różany ("okna te otwierają się na rozkoszne ogrody i różańce włoskie" Samuel Twardowski), ale także i...rumieniec:) gdzie znów Twardowskiego o exemplum poprosimy: "Wiecznym różańcem jagody [policzki-Wachm.] jej kwitną".
różnić się - dziś można pięknie i niepięknie... Za przodków naszych raczej to wtóre, bo to po prostu znaczyło się wadzić, kłócić i awanturować naprawdę porządnie...
rubryka - dziś oczywista, dawniej jeno kredę czerwoną znaczyła: "Obraz postrychnął rubryką i rumianym go uczynił" jest w Biblijej Leopolity, zasię Skarga gdzie o kim wspomina, że się "podpisał rubryką".
ruch - co dziś wiadome, drzewiej znaczyło gada jakiego, robaka czy i żyjątko jakie maluśkie. Zdarza się tego spotykać z przydatkiem "ziemny" lub "wodny", co rzeczy nieświadomego całkiem już zmylić może...
rug - dziś już jeno ze zwrotu o "rugach pruskich" znany, luboż z czynności "rugowania", którą najprościej rzec będzie, że pojmujemy jako exmisyi rodzaj, jako prawem (choć czasem kaduka) wsparte, wyrzucenie kogo z jakiej nieruchomości czy  majętności, słowem z ziemi, czy inszej substancyi wyzucie. Tem zaś czasem przodkowie naszy trzech aż i całkiem odmiennych słówku temu rozumięli znaczeń, a to mianowicie najpierwej jako śledztwa czy inszej inwestygacyi i w tem sensie znamy sformułowania u Marcina Bielskiego zapisanego, iże "rugu szlachta nie chciała między sobą mieć, trudno [zatem-Wachm.] było wymacać winnego". Znaczeniem wtórem był zamęt jaki, chaos, co wybornie odmalował Wacław Potocki "W uszach trąb, bębnów szumu, w głowie pełno rugu". I nareście sens słówka trzeci, jako zmarszczka jaka, fałda, czego znów u Potockiego dowód znajdziemy: "puściwszy z czoła pomarszczone rugi".