Zaduszki po meksykańsku

   Meksykanów obrzędy dla zmarłych pamiątki są trzykroć dłuższe, a i charakteru cale odmiennego. Tradycyja nakazuje ceremonij we trzech mieśćcach odprawować, nie jeno po smętarzach, takoż i po domostwach i w kościołach. Poczynają ci oni celebrę swoją już 27 Oktobra ode porządków wielkich po domach czynionych. Tłomaczą to tem, że wraz im doma przyjdzie gościć dusze zmarłych, tedy nie uchodzi, by się w domostwie nieochędożonym pokazać. Duszom onym należy się godne i szacunku pełne powitanie, aleć nie w smutnem i łez pełnem obyczaju, jeno radośne, jako krewnych miłych i przyjaciół z dawna niewidzianych nawiedzenie.
   Dusze za koleją najpierwszą domy krewniaków i inszych bliskich nawiedzają; tedy na patio luboż w komnatce k'temu wydzielonej 31 Oktobra się im ofiarę szykuje. Obyczajem powszechnem ołtarzyk domowy się sposobi, ścianę onej komnatki stroi się konterfektami świętych, a pod niemi stół obrusem przykryty się stawia. Na onym stole moc różnych przedmiotów kładą; a to lichtarze ze świecami, a to kadzielnice z kadzidłem z żywicy sosny ocote (co ich Meksykany copal zowią), a to świętych i aniołków figurynki, a to wazony z kwiatami, a to inszych ozdób bez liku. Jakoż się ołtarzyka tego udekoruje, domowi na stół stawiają naczyń z jadłem, a na łuku z kwiecia poczynionem zawieszają fruktów i łakoci jakich, wszytkim bowiem wiadomo, że jako dusze długiej drogi z zaświatów przebędą, głodne będą okrutnie.
    Dusze owe niewidzialnemi są i żywią się tem, czego takoż dojrzeć nie można - woniami i fluidami strawy czekającej. Najpirwsze, jako że to zawżdy niecirpliwe a igrcom ochotne, na ziemię najpierw przybywają duszyczki pacholątek pomarłych, "aniołkami" zwane. Meksykany wierzą, że to się 31 Oktobra z wieczernicą odprawuje, tedy dzwony kościołów wszytkich o tej porze bić poczynają. Na wieczerzę zatem Meksykany stawiają więc na stół to, w czem dzieciątka największe upodobanie najdują, a więc napitków jakich słodziuśkich, jako czekolada czy naszemu budyniowi podobne atole, mleko, kolby kukurydzy gotowane i wiele inszego dobra...
   "Aniołki" odchodzą z domów dnia następnego, wpodle połednia, co takoż dzwonami jest oznajmiane. Za czym się dusze dorosłych pojawią, pora ofiary pomieniać, tedy teraz na stole to się zjawia, co dorosłym się bardziej podać godzi, a jako komu z przychodzącym domowi szczególnej chcą zażyć radości , tedy danie jakie jego ulubione szykują. Okrom tego ostają owoce, "chleb umarłych", czaszki z cukru i inne słodycze, ale dostawia się też w całem Meksyku lubianego indyka luboż kurczęcie w pikantnym sosie czekoladowym mole... takoż tortillas i tamales, ostremi farszami wypełnione. Na koniec zapala się kadzidło i każdemu ze zmarłych jednej dużej świcy osobnej. Jako familija jaka szczególnie czyją pamięć uczcić pragnie, tedy konterfekt onej persony między ofiarami na stole się stawia, a wpodle ołtarzyka zawiesza przedmiote różne, za życie zmarłemu przynależne, osobliwie odzież luboż zabawki pacholątek...
   Tak ustrojony ołtarz czeka na dusz przybycie; wszytko tak ostaje do 3 Novembra, kiedy kolejnego ceremonijej fragmentu nam czekać, coż Meksykany same zowią "ofiar wymianą". Zda się to chyba najbardziej widowiskowem święta fragmentem i poczyna się na smętarzu po północy 2 Novembra, luboż też jeszcze później, często i świtem samem. Na smętarzach tłoczno w on czas przez cały dzień boży. Wszytcy bliskich swoich, jako i u nas mogiły i grobowce czyszczą, a po ochędożeniu kwieciem zdobią. Z płatków i koszyczków kwiatowych częstoć się jakich i obrazów układa, najczęściej jakiemi religijnemi motywami pełna; krucyfiksów moc, ale takoż i serduszek, aniołków jakich...
    Co się najważniejszą różnicą między naszemi Zaduszkami widzi, to nastrój... nie smutnożałobne jako u nas, lecz cale przeciwnie... Meksykany wierzą, że to okazyja z odeszłemi się spotkać, pogawędzić, czasem się pożalić, ale częściej poradować k'temu, że się okazyja ucieszyć trafiła. Czasem i kto jakiej piosneczki ulubionej zmarłego zaśpiewa, a insi cależ nie k'temu by sykać i strofować onegoż, ale przeciwnie często i sami się przyłączają, boć przecie zmarłemu milej jako weselących gromadę widzi. Przy tem przecie wszytkie jakie tam swoje bliższe i dalsze krewniaki, abo chocia powinowate, tedy kolejny k'uciesze powód, by się spotkaniem radować. Jeno nie myśl, Czytelniku Miły, że to jakie fiesty się wraz odprawują na grobach... nie, k'temu nie dochodzi, a któżby nadto podchmielił sobie i nieprzystojnie się zachował, tego wraz uciszą, boć to przecie dla dusz zmarłych by obraza była...
    Wieczorem wszytkim pospołu znów na smętarz się wybrać wypadnie i świec palić, bo duszom na powrotną drogę wypada przecie gościńca oświecić. Nocą smętarz pustoszeje powoli, jeno jak i u nas blaski czasem takie, że z dala widno, jakby się kto ku smętarzowi kierować chciał, to na łunę najpewniej...
     Nazajutrz od rana się wszytcy ku ostatniemu etapowi onej "wymiany ofiar" kwapią. Z ołtarzyka zbiera się jadło i napitki, częścią się to najbliższej familijej daje, częścią dalszym krewnym i powinowatym. Ci w zamian takoż ze swoich ołtarzyków jadłem się odwazjemniają, aby jako się powszechnie uważa: krewni mogli tegoż pokosztować, co umarli ostawili. Trafi się i tak niekiedy, że darów pomienianych społem wszytkie familije pożywają i to się czasem iście i we fiestę jakową odmienia...:))
    I tak mi się zda, że jako nasze Święto jeno co może pacholętom dziadków czasem spomnieć pomoże, ale żeby między całemi familijami takich więzi budować... to nam ani myśleć o tem...

                                       *    *     *
P.S. Muzycznej niechając oprawy, nieco zanadto na mój gust uwspółcześnionej przecie dokazał Szczurek u siebie czegoś, co tegoż klimatu i nastroju trąca i może będzie jako Spectatorom spolegliwiej pomiarkować, o czem żem prawił...
  Tutaj do Szczurkowej noty, w gruncie rzeczy z tegoż jednego filmiku się składającej, ale i z komentarzy, macie ścieżkę
http://szczur-z-loch-ness.blog.onet.pl/2014/10/30/el-dia-de-los-muertos-3/ ninie zaś do samej muzyczki z filmikiem owej:
http://www.youtube.com/watch?v=kmX4LwCBKzM