O Bonapartowem stole refleksyj continuum...

Ano, pojeździłem sobie po Cesarzu, niczem po kobyle łysej, mieśćce mu na frontonie nad wejściem do chwast-foodów szykując, aliści tak po prawdzie to niezbyt to sprawiedliwe sądy były moje. Prawda to bowiem, że się nam Napolion nad jadłem nie rozwodził i gotów był zjeść byle co, byle chyżo, przecie nie sposób go w jednem rzędzie z temi, co się hamburgerami raczą, sadzać... Więcej nawet bym i rzekł: nie tyleż może jemu, ile medykusowi onegoż, Janowi Mikołajowi Corvisartowi zawdzięczać będziem nie tylko słynną onegoż metodę opukiwania i nazwę stacyi na szóstej linii metra paryskiego, ale też i niejakie prapoczątki zdrowego żywienia. Nawiasem to może tu i uprosim nawiedzającego nas Jegomości Doktora, zwącego się z uporem doprawdy godnym lepszej sprawy: Brunetem, by nam pojaśnił cóż to opukiwanie daje i przecz ono tak ważnem było?:)
  Ad rem zatem wracając: o ileż bowiem nie sposób było Napoleona przymusić, by o jakich ściśle określonych godzinach regularnie jadał, a kucharze, co czasem i dwudziestego kurczaka na rożen nadziewali, by mieć w pogotowiu gorącego, cosi by o tem rzec mogli, o tyle ów się cależ i przychylnem uchem okazał dla inszych Corvisartowych koncepcyj. Ów bowiem, zajadłem będąc nieprzyjacielem medykamentów nadmiaru (już go lubię:))), wrychle pojął, że dolegliwości cesarskich gros się z nieunormowanego trybu życia i nieracjonalnego żywienia bierze. Jakoż zatem wnikniemy w to, coż nam cesarz jadał, próżno nam tam leda jakiego mięsa,  zesmażonego na deskę i kapiącego od tłuszczu w bułę jaką wciśniętego szukać... Temuż i te moje chwast-foody się jeno względem tejże chyżości przy jadle wielce niepolitycznej z osobą Bonaparta kojarzyć winny... Inszem co Napoliona do jadła zdrowego przywiódł, był Imć Constantin François de Chassebœuf, comte de Volney, o którem wypada nam słów tu kilku więcej dodać. Ów się za młodu więcej polityką bawił, w Konstytuancie siedząc swoich pięciu palców do Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela dołożył, zasię wrychle potem popełnił "Katechmizm obywatelski", którem się mieli w życiu codziennem ludzie  wszelcy w Republice kierować. Zniechęciwszy się tem, do czego rewolucyjne zapały Francyję przywiedły, na Korsykę się udał, by tam się uprawie poświęcić, przy czem uparł się nieborak na temże jałowem i skalistem groncie kawy, bawełny i trzciny cukrowej hodować, by Francyję ode kolonii niezależną w tem względzie uczynić. 
  Szczęściem Napoleona i naszem, myśliciel był z niego lepszy niźli rolnik, temuż poznawszy się tam z Bonapartem młodym, okrutnie wiele mu z poglądów własnych zaszczepił. Jakoby sobie kto chciał ten trud zadać, by katechizmu Volneyowego przeczytać, wyrozumie wrychle, że tem się Napolion był i po żywota kres kierował. A w dziale, co nas tu dziś zajmuje najwięcej (rozdział "O wstrzemięźliwości"), pisał nam Volney, że u starożytnych nauka o dietetyce się między nauki o moralności liczyła, a za grzechy najzgubniejsze miał ów opilstwo i obżarstwo, przez które "umysł niepokojony przez wyziewy niestrawności nie jest w stanie formułować myśli czystych i jasnych, ociężałość zaś czyni ich niezdolnymi do efektywnej pracy"... Jak dalece się tem był Napoleon przejął niechaj zaświadczą wspominki jenerała Bertranda ze Świętej Heleny, gdzie miał się mu cesarz kiedy przyznać, że za młodu rozważał koncepcyję żywota uproszczenia przez opracowania trzech pryncypalnych i uniwersalnych dań obowiązujących dla wszytkich bez mała... Przyznam, żem wielce rad, że się był nam cesarz raczył od tego powstrzymać:))
  Co się wstrzemięźliwości w piciu tyczy, to bodaj nikt nigdy Napoleona nietrzeźwego nie widział...* Mnie w każdem razie nic nie wiedzieć o tem... Mamyż i po temu arcywyborne spomnienie naszego Chłapowskiego, co go był Bonapart jesienią 1806 obiadem przyjmował i "...wstał od stołu po kawie, pochwalił mnie, żem nie pił wina, pokazał na butelkę, że on zawsze pół butelki tego samego chambertin pije, ale dodał, że to złe przyzwyczajenie." Na inszem biegunie przyznać się godzi, że jednak dbał cesarz o to, by opojom niezrównanym jak choćby jenerał Bisson* nie zbrakło przy stole niczego...
   A co się chambertin przez Chłapowskiego spominanego tyczy, to miało ci ono historyję swą osobną. Napoleon bowiem owego burgunda z Chambertin pijał nie dlatego, iżby mu on jakosi nadzwyczajnie posmakował (nawiasem: jak niem kiedy marszałka Augerau uraczył, co się był na winach znał arcywybornie, ów indagowany względem walorów tegoż burgundczyka, skrzywił się jeno i rzekł ostrożnie: "Bywało lepiej":)), jeno że mu go medykus Corvisart i chemik Berthollet podsunęli jako tego, w którem najrychlej by smak zjadliwy jakiej trucizny mógł wyczuć. A dodać się godzi, że nie dość, że nie pijał go wiele, to jeszczeć i wodą rozcieńczał (Hospody Pomyłuj!!!!!), co już widno Chłapowskiemu umknęło...***
   Na Świętej Helenie mu przyszło w tem względzie gustów odmienić, i winem bordoskim się kontentować, co znów za podłość Angielczyków uważał, choć w tem akurat względzie racyja nie przy niem była. Lord Bathurst, minister brytyjski, coż tej zmiany był sprawcą, na winach znał się lepiej może jeszcze niźli Augerau i wiedział że napoleońskie chambertin się ku podróżom nadto długim nie nadaje i by cesarza octem siedmiu złodziei morzem wytrzęsionym nie raczyć, polecił wygnańcowi sprowadzać bordeaux...
   I na koniec może rzecz horrendalną rozgłoszę, tym osobliwie co nawyknieni, że imieniem cesarskiem się liczne gatunki brandy i koniaków zwie, a we Francyjej szynkarze lat dziesiątkami upewniali gości swoich, że jeno u nich ten gatunek dostać idzie, którego Bonapart umiłował najwięcej... Byłaż ci nawet o tem w telewizyi komedyjka zgrabna,  gdzie do Napoliona na Świętej Helenie (arcyzgrabna rola Imci Kowalewskiego) się szynkareczka prosta (Anna Seniuk, takoż znakomita:) przekradła, by go namówić na miana swego dla tronku przez męża pędzonego, użyczenie... Owoż Bonapart, tegoż trunku a i owszem... zużywał niemało... jeno, że on tego nie pijał, co mnie i nie dziwno, bo i ja tego nie przełknę bez przykrości... Jedyne do czego mu owa brandy konieczną była, to... po nieodłącznem rozcieńczeniu wodą, zębów w niej przepłukanie na wieczornej toalety pokończenie:))) Co wszelkim koniaków amatorom dedykuję...:)))
       Kłaniam nisko:)
___________________
* I przykro tu rzec o pisarzu naprawdę wielkim, aliści nie inaczej to się wpodle prawdy historycznej najduje, jako to, że Lew Tołstoj wystawując nam Napoliona w "Wojnie i pokoju" jako się przed Borodińską bataliją w namiocie ponczykiem raczył, zwyczajnie się jako łgarz i potwarca ukazał...
** "Zawsze dbałem" – spominał Napoleon – "aby mu przydzielono potrójną rację. To odważny i znakomity oficer. Na polu bitwy to Goliat, ale w mieście to prawdziwy Gargantua, któremu do sytego posiłku trzeba wołu". Ano i prawda... Bisson zazwyczaj z jednem śniadał adiutantem i do śniadania tego jak nic szło sześć do ośmiu wina flasz... Nawiasem, pytanie się rodzi o owo słynne zawołanie "Pijany jak Polak", czy nie szło po cesarskiem dworze bliżej naleźć godnego proverbium owego...
*** Napoleon nawet szampana rozcieńczał wodą...:(((