Święto 6 Pułku Ułanów Kaniowskich...

   Dzielni jesteście zaiste!:)) Dotrwaliście do ostatniego w tem tygodniu święta:))) Teraz już lżej pójdzie, bo następne (6 Pułku Strzelców Konnych) za dni dziesieć dopiero:))
  Pozawczora, jakem o 1 Pułku Strzelców Konnych pisał, spominałem o zjeździe szlacheckiego pospolitego ruszenia pod Łowiczem w styczniu 1807 roku, gdzie w 6000 szabel ochotnych Napoleonowi pomagać, się Polacy zjechali... Tychże samych korzeni 6 Pułkowi Ułanów szukać.
  W Królestwie Kongresowem Pułku nie było, bo jeno do czterech ich formowano, zasię po wybuchu Powstania Listopadowego odrodził się jako ochotniczy Pułk 6 Ułanów "Dzieci warszawskich"...
   Kolejny raz się pułk odrodzał już w czas wojny światowej, która wtedy jeszcze numeru nie miała... Jeno by tu pokazać czem była bitwa pod Kaniowem, zdałoby się wpierw wywodu długiego poczynić o cyrkumstancyjach onej wojny, sprawy naszej niepodległościowej w ogólności, zasię o jenerale Hallerze i wyborach zyciowych jego w szczególności... Bez obaw, nie uczynię Wam tego:)))
   W krótkości największej: wiedzieć wszytkim, że jako się wojna owa poczęła, takoż się polskich formacyj tworzyć poczęło po stronach frontu obu. Po cara obaleniu, gdy rząd rossyjski nowy się więcej skłonnym pokazał o naszej niepodległości traktować, Piłsudskiemu pojąć przyszło, że mu z Niemcami dalej nie po drodze i jako ci ku posłuszeństwu przymusić chcieli, przysięgi ponownej odmówił, a za nim część większa brygad legionowych I i III (9 lipca 1917 roku). Brygada II, przez Hallera dowodzona, co nigdy admiratorem Piłsudskiego szczególnem nie był, przysięgę złożyła, aliści i pół roku nie przeszło, jako się pokazało, cóż to warte było. Niemce bowiem tem czasem, same w cyrkumstancyjach rozpaczliwych, bolszewickiej Rossyi przycisnąwszy przywiodły do pokoju w Brześciu, gdzie między inszemi takoż pokój z nowo powstałem państwem ukraińskiem zawarto, kosztem ziem przez Polaków za swoje rdzenne uznawanych (Podlasie i Chełmszczyzna). O tajnych klauzulach tegoż traktatu nie pora tu spominać, dość rzec, że Polakom się to hańbą widziało i kresem wszelkiej współpracy z Berlinem i Wiedniem... Hallerowe oddziały w proteście, frontu pod Rarańczą (nocą z 15 na 16 lutego 1918 roku) przerwawszy, siłą się na drugą stronę, ku Rossyjanom przedarły, by się z inszemi polskiemi oddziałami po tamtej stronie złączyć.
  Takim to właśnie sposobem doszło do powstania II Korpusu Polskiego ( I pod jenerałem Dowborem-Muśnickim się w rejonie Bobrujska formował), w którem po raz pierwszy się żołnierze dotąd przeciw sobie pod obcemi znakami walczący spotkali... Między inszemi właśnie 6 Pułk Ułanów, którego w Odessie formowano z Polaków z rozpadającej się armijej rossyjskiej dezerterujących...
   Niemcom się kilka tysięcy Polaków zbrojnych w kupie wielce niebezpiecznym widziało i nocą z 10 na 11 maja siłami trzykrotnie większemi Polaków pod Kaniowem stacjonujących otoczyli i rozbroić chcieli. Za odmową naszą przyszło do boju całodziennego, który ustał z wieczora, jako naszym amunicyi brakło i chcąc, nie chcąc, kapitulować przyszło. Niemcom za bitwy tej sprawą blisko tysiąc ludzi ubyło, Polaków zginęło kilkudziesięciu, a stu kilkudziesięciu poraniono... Niemce warunków kapitulacyi, co jeno na rozbrojeniu polegać miała, nie dotrzymali, blisko półtora tysiąca żołnierzy uwięziwszy.... Jakiem trzem tysiącom naszych się za Dniepr przedrzeć udało, w tem i Hallerowi samemu, coż potem przez Moskwę i Murmańsk ku Francyjej podążył, by tamtejszej armii komendę przyjąć...
   A nasz  6 pułk? Ano... w jednej z chwil krytycznych szwadron jeden onegoż przeciw Niemcom postępującym tak dzielnie szarżował, że ich przełamał, aliści sukces ten zaprzepaszczony został... Że tego jednak im pamiętano, i miano zaszczytne Kaniowskich i dzień święta pułkowego na 11 maja własnie naznaczon...
   W Międzywojniu Kaniów symbolem się i widział wielce znamiennem, że to (potyczek roku 1848 w Wielgiej Polszcze nie licząc) pirwsza od lat kilkuset walna bitwa polskiego żołnierza z Niemcami była, takoż i pirwsza, gdzie ci...dawniej przeciw sobie wojujący, stanęli ramię przy ramieniu zgodnie... Miana Kaniowskich nie tylko ułany nosiły; takoż cztery piechoty pułki odtąd zwano Strzelcami Kaniowskimi.
   Niedobitki się za Dniepr cofnąwszy, z czasem do Dywizyi Strzelców Polskich przez Żeligowskiego formowanej, dołączyły, wielce się w obronie przed bolszewikami Odessy zasługując, by się potem przez Besarabię do Czerniowiec przedostać, a stamtąd do Stanisławowa, gdzie z polskiem stałem wojskiem wreszcie się złączyć mogli. Tęgo poszczerbionemu 6 Ułanów się przyszło z ochotniczym 6 Pułkiem Ułanów Jazdy Lwowskiej złączyć i odtąd już jako 6 Pułk Ułanów Kaniowskich gromić bolszewików (osobliwie zajadle kozaków Konarmii Budionnego:)) pod Michnowem, Zasławcem, Nowym Konstantynowem, Kumanowicami i Łysą Górą. Szwadron jeden spierał słynny 14 Pułk Ułanów pod Jazłowcem, co tamtym miana późniejszego jazłowieckich przyniesło...
   W Międzywojniu pułk w Stanisławowie stajonując, na Wrześniowe zmagania z Podlaską Brygadą Kawalerii ruszył, w bitwie nad Bzurą srodze dokazując (pod Uniejowem nocą szturmując, pozór wiele większej potencyi swej uczyniwszy, wielekroć silniejszego wroga przegnali:). Ku Warszawie się przedzierając, znów z jazłowczykami pospołu w słynnej szarży pod Wólką Węglową część kaniowczyków udział wzięła, aleć o tem starciu przy jazłowieckiego pułku historii będę pisał...
   Na koniec żurawiejek pułkowych przygarść tradycyjna:
              "Dumna mina, lecz łeb pusty,
                to jest pułk ułanów szósty!"

                "Zawsze wesół i beztroski,
                  To jest szószty pułk Kaniowski"

                  "Nigdy trzeźwi, zawsze wlani,
                    To Kaniowscy są ułani"